MITY vs PRAWDA o maturze z polskiego

Wokół matury z języka polskiego co roku narasta gruby las mitów i fałszywych historii, które spędzają sen z powiek zdającym na długo przed dniem egzaminu. Dlatego też należy raz na zawsze rozprawić się z tymi fantastycznymi tworami, powstałymi z plotek, złośliwości czy kiepskich żartów.

MIT O TYM, ŻE POLSKI JEST NIEPOTRZEBNY

Słowa mają moc, co usłyszeć można w każdej debacie, reklamie, a nawet wówczas, gdy zwyczajnie chcemy komuś dobrze doradzić. Kontrowersyjne opinie, zawiłe dysputy, gwałtowne reakcje na czyjeś wystąpienie – to najbardziej oczywiste dowody na to, że słowa są potężną bronią.

Matura ustna i pisemna z polskiego jest dla każdego nie tylko sprawdzianem wiedzy. To także sposób na zweryfikowanie tego, jak radzisz sobie ze słowem i czy potrafisz spójnie oraz rozsądnie udowodnić własną opinię.

Pierwszy krok, to właśnie napisanie rozprawki. Każdy z nas ma swoje stanowisko w wielu kwestiach, jednak to nie wystarczy: trzeba go jeszcze skutecznie bronić i przekonywać do niego czytających. To istota każdej wypowiedzi argumentacyjnej!

Pisząc czy odpowiadając, trenujesz zatem fundamentalną umiejętność przydatną na każdym kroku w życiu. Przekonanie pracodawcy do zatrudnienia czy rodziców do tego, by wysłali cię na studia za granicę – to też sztuka słowa.

MIT O TEMACIE MATURALNYM

„W tym roku na maturze z polskiego na pewno będzie”  i tu, stosownie do dowolnej rocznicy padają różne pomysły. Albo: ktoś gdzieś coś usłyszał i puszcza plotkę o maturalnym pewniaku. Znasz to? Wiesz zatem, że to pospolite „gdybanie”. Polecam strategię inną niż ufanie tego typu „pewniakom”.

Pobieżny przegląd tematów maturalnych z ostatnich dwóch dekad wystarcza, by zauważyć powtarzalność niektórych z nich. Wypisanie ich i dopasowanie do nich lektur/argumentów to może być właściwy klucz do twojego sukcesu.

Miłość, praca, tęsknota, cierpienie, poświęcenie, ambicja, tradycja, szczęście, prawda, nadzieja, rodzina. To tematy na tyle ogólne i niekontrowersyjne, że można je śmiało wykorzystywać podczas przygotowań do egzaminów dojrzałości.

MIT O JEDYNIE SŁUSZNEJ TEZIE

Każdą pracę trzeba jakoś zacząć i jednocześnie określić własne stanowisko, którego należy się trzymać w toku argumentacji. Proste? No właśnie niekoniecznie, zwłaszcza że wielu osobom wydaje się, iż ten pierwszy akapit pracy powinien być (jak pisał Jonathan Carroll) podobny do nokautującego ciosu bokserskiego. Tymczasem…

Owszem, my, egzaminatorzy, lubimy czytać dobrze rozpoczęte rozważania, ale nie oczekujemy po maturzystach od razu zdolności literackich Mickiewicza czy Tokarczuk.

Dodatkowo: maturzyści często tracą punkty, wierząc, że do danego tematu jest tylko jedna „słuszna” teza. To bzdura. Każdy z tematów zaprojektowany jest tak, że można zawrzeć w pracy co najmniej trzy wersje tezy. Przykładowo – „Czy można w miłości kierować się rozsądkiem?” W tezie wówczas mogę zdecydować, że „tak”, „nie” albo uznać, że trudno to rozstrzygnąć jednoznacznie. I idąc obranym torem myślenia – tak właśnie argumentować. A co w przypadku tematów, które są po prostu pytaniami? „Co sprawia, że człowiek jest dla drugiego bohaterem”? – odpowiedź każdy ma indywidualną i ją będzie później udowadniał.

MIT O BŁĘDZIE KARDYNALNYM

Pojawienie się w pracy błędu kardynalnego jest największym lękiem maturzystów.

Tymczasem od 2023 roku jego obecność w rozprawce nie oznacza niezdanej matury! Tak, dobrze czytacie  – maturę nadal można zdać, mając w rozprawce „kardynała”.

Czy nam się to podoba, czy nie – z całości matury do uzyskania jest 60 punktów, 30% z tego to 18 punktów. A już za samo rozwiązanie obu testów w pierwszym arkuszu można dostać 25 punktów!

Poza tym błąd kardynalny jest niezwykle rzadki. Pojawia się on w pracy, w której podajecie przykład z lektury obowiązkowej (ale tylko tej czytanej w całości) całkowicie fałszując treść dotyczącą najważniejszych wątków i postaci pierwszoplanowych. Przykład? Z jednej z prac dowiedziałam się, że w „Lalce” mamy dwóch Stachów – Stasia Wokulskiego – kupca galanteryjnego oraz Stacha wynalazcę, który często towarzyszy temu pierwszemu. Nie będzie zatem błędu kardynalnego w pomyleniu nazwiska, imienia, tytułu albo przekręceniu dat.

Podczas pisania próbnych arkuszy zobaczysz, jak podchwytliwe potrafią być polecenia i jak bardzo trzeba na to uważać.

MIT O STRASZLIWYCH KONTEKSTACH

Wraz z pojawieniem się konieczności napisania o kontekstach do argumentów pojawiła się lawina nieścisłości. Tymczasem z kontekstami jest tak

  1. a) Kontekst może mieć różny charakter, nie musi „być” książką, może dotyczyć filmu, wiersza, obrazu, piosenki itp.
  2. b) Kontekst nie musi być trzecim argumentem.
  3. c) Kontekstem może być zdanie albo dwa w toku argumentacji (na przykład – nawiązanie do epoki czy wydarzenia historycznego).

Takich wyliczeń można zrobić jeszcze długą listę, ale najistotniejsze jest uświadomienie sobie, że kontekst nie jest jakimś upiornym obowiązkiem, a zwyczajnym pogłębieniem treści tego, o czym piszemy, wskazaniem czegoś związanego z lekturą dodatkowo, co jest ważne dla jej zrozumienia.

Matura z polskiego nie jest bezzasadna. Trenuje zdających do lepszego radzenia sobie w życiu!

Korzyści z przygotowań do egzaminu z języka polskiego

  • Czytanie ze zrozumieniem
    Umiejętność wyszukiwania kluczowych informacji w tekście; dokonywanie syntezy – przydatne w każdej dziedzinie, gdy pracuje się pod presją czasu
  • Test historyczno-literacki
    Umiejętność łączenia ze sobą motywów i faktów, tworzenia sądów
  • Rozprawka
    Umiejętność argumentacji, przydatną w każdej dziedzinie życia; ćwiczenie umiejętności wypowiedzi na piśmie
  • Egzamin ustny
    Przygotowanie do podobnych rozmów w przyszłości (egzaminy ustne, rozmowa o pracę); umiejętność radzenia sobie z presją czasu i otoczenia

Trzymam za Was kciuki!

Izabela Kasperek
YT: @wiedzazwami

© 2024 Perspektywy.pl   O nas | Polityka Prywatności | Znak jakości | Reklama | Kontakt | E-booki

Portal edukacyjny Perspektywy poleca: Skorzystaj z unikalnych kodów rabatowych dostępnych w sekcji Dziennik Kody Rabatowe i ciesz się inteligentnym zakupem już dziś.

Steroide online kaufen seriösen steroide Shop in Deutschland

Głównym partnerem nowoczesnej branży gier online portalu perspektywicznego jest Fairspin Casino. Dzięki wspólnemu partnerstwu studenci mogą na studiach otrzymywać stypendia na zakup komputerów. Vavada