Zgodnie z zarządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołany zostanie Zespół doradczy do spraw nieuczciwych praktyk publikacyjnych. Na jego czele stanie prof. Piotr Jedynak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP. Zadaniem Zespołu będzie wskazanie nie tylko luk w systemie legislacyjnym, ale także opracowanie rozwiązań w  tym zakresie. - Powinniśmy skończyć nadprodukcję publikacji wymuszoną często narzędziami ewaluacyjnymi i wtedy usuniemy przynajmniej jedną z głównych przyczyn patologicznych praktyk – podkreśla rektor UJ. 

Powstanie zespołu zapowiadała już w połowie lutego wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk. To pokłosie ujawnionych w ostatnim czasie przypadków podejrzanych praktyk związanych z udziałem badaczy w tzw. papierniach, ale także opisywanego szeroko w ostatnich latach zjawiska publikowania w „drapieżnych” czasopismach. W wywiadzie dla „Forum Akademickiego” Zioło-Pużuk wskazywała, że patologie te zostały wygenerowane przez system opierający się na punktozie. Nowy zespół ma poszukać sposobów na ukrócenie nieuczciwych praktyk.

Zależy nam, by jego członkowie byli w stanie nie tylko wskazać luki w systemie, ale też podpowiedzieć – w kontekście przyszłej ewaluacji – gdzie zaszyć odpowiednie bezpieczniki, które pozwolą dosyć szybko rozpoznać negatywne zjawiska, na przykład „spółdzielnie” publikacyjne – mówiła wiceszefowa MNiSW, dodając, że resort zwróci się z prośbą do niektórych instytucji naukowych z prośbą o wytypowanie swoich przedstawicieli do tego gremium.

Już wiadomo, że zacznie ono działać 2 kwietnia w ośmioosobowym składzie. Na czele stanie prof. Piotr Jedynak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego i przewodniczący Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. W poprzedniej kadencji był prorektorem UJ ds. polityki kadrowej i finansowej. W swojej działalności naukowej zajmuje się takimi zagadnieniami, jak zarządzanie ryzykiem, zarządzanie strategiczne i zarządzanie w szkolnictwie wyższym. W niedawnym wywiadzie dla FA przyznał, że już po poprzednich doświadczeniach ewaluacyjnych, ale także obserwując tendencje światowe, jego uczelnia podjęła decyzje dotyczące na przykład unikania czasopism drapieżnych. W efekcie nie finansuje pracownikom publikacji w „predatorach”.

Powinniśmy skończyć nadprodukcję publikacji wymuszoną często narzędziami ewaluacyjnymi i wtedy usuniemy przynajmniej jedną z głównych przyczyn patologicznych praktyk. Oczywiście, nie zapobiegnie to w całości tym zjawiskom. Żeby proces naprawy etyki publikacyjnej przebiegł skutecznie, wymagana jest bowiem nie tylko zmiana polityki na uczelniach, ale też inna polityka czasopism i całych koncernów wydawniczych. Na to, co się ukazuje w tych tytułach, wpływ mają również standardy w nich obowiązujące i recenzenci. Tak żeby nie dochodziło do sytuacji, w której publikacje powstałe w sposób nieetyczny, oparte na fałszywych danych, nagle publikowane są w wysoko punktowanych czasopismach – mówił rektor UJ.

Oprócz niego w Zespole doradczym do spraw nieuczciwych praktyk publikacyjnych zasiądą:

• dr hab. Maria Konarska, zastępca dyrektora ds. naukowych w Międzynarodowym Instytucie Mechanizmów i Maszyn Molekularnych IMol Polskiej Akademii Nauk;
• prof. Jerzy Lis, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, wiceprzewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich;
• prof. Michał Mrozowski z Politechniki Gdańskiej;
• prof. Katarzyna Ropka-Molik z Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego, członek Komisji Ewaluacji Nauki;
• prof. Barbara Rymsza z Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, zasiadająca w Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przewodnicząca Komisji Nauki RGNiSW;
• dr inż. Mateusz Szatkowski z Politechniki Wrocławskiej, członek Rady Młodych Naukowców;
• prof. Grzegorz Węgrzyn z Uniwersytetu Gdańskiego, wiceprzewodniczący Rady Doskonałości Naukowej.

Zgodnie z zarządzeniem ministra nauki i szkolnictwa wyższego, do zadań nowego zespołu należy przeprowadzenie analizy praktyk publikacyjnych stosowanych w Polsce i za granicą oraz identyfikacja i zdefiniowanie nieuczciwych praktyk publikacyjnych. Ponadto członkowie tego gremium dokonają analizy przyjętych w innych krajach rozwiązań, które mają na celu przeciwdziałanie takim praktykom. W dalszej kolejności zespół określi możliwe konsekwencje wynikające ze stosowania nieuczciwych praktyk oraz przedstawi propozycje rozwiązań legislacyjnych i systemowych, które by im zapobiegały. Jako ostatnie zadanie zdefiniowano opracowanie narzędzi ułatwiających identyfikację stosowania nieuczciwych praktyk publikacyjnych.

W pracach tego ciała mogą uczestniczyć, z głosem doradczym, osoby zaproszone przez przewodniczącego, których kwalifikacje, wiedza lub doświadczenie mogą okazać się przydatne. Zespół ma działać do końca tego roku.

Źródło: forumakademickie.pl