Jaki kierunek będzie dla mnie najlepszy? Do jakiego zawodu się nadaję? Maturzyści często zadają sobie te pytania. Czy da się na nie odpowiedzieć dzięki testom osobowości? Model osobowości nie powie ci, kim masz zostać. Ale pomoże ci zrozumieć, gdzie masz największą szansę rozkwitnąć.
Jednym z najbardziej uznanych naukowo modeli osobowości jest model wielkiej piątki (Big Five). Zamiast przypisywać ludzi do sztywnych kategorii, ten model opisuje pięć wymiarów, które kształtują nasze preferencje, reakcje i style działania. Każdy z nas ma je w sobie – tylko w różnym natężeniu. Natężenie pewnych cech może stanowić dla nas cenną informację: wskazuje naturalne predyspozycje, również w kontekście obszaru studiów.
Zatem: poznaj Wielką Piątkę.
Otwartość na doświadczenie
Osoby z wysokim wynikiem na tej skali są ciekawe świata, lubią nowości, idee, sztukę, badania, eksperymenty. Tacy są często studenci kierunków twórczych i poznawczych: psychologia, sztuka, filozofia, socjologia, nauki interdyscyplinarne.
Ważne: niska otwartość nie jest niczym złym. Takie osoby – bardziej konkretne i „zadaniowe” – świetnie odnajdują się np. w administracji, logistyce, rachunkowości.
Sumienność
Obejmuje samodyscyplinę, planowanie, wytrwałość. Osoby z wysoką sumiennością świetnie czują się tam, gdzie liczy się dokładność i organizacja. Zatem dla nich będą kierunki takie jak prawo, medycyna, farmacja, kierunki inżynieryjne. Osoby z niskim natężeniem tej cechy bywają bardziej spontaniczne – sprawdzają się np. w zawodach kreatywnych, dynamicznych projektach, potrafią reagować ad hoc, lubią improwizację.
Ekstrawersja
To potrzeba kontaktu z ludźmi i światem zewnętrznym. Ekstrawertycy często wybierają kierunki wymagające intensywnego kontaktu z drugim człowiekiem: zarządzanie, PR, dziennikarstwo, pedagogika, psychologia, ale też prawo czy nauki polityczne. Introwertycy mogą być znakomici w programowaniu, analizie danych, pracy naukowej, archiwizacji, projektowaniu UX/UI – tam, gdzie liczy się skupienie i głęboka praca, gdzie mogą pracować z danymi i rzeczami.
Ugodowość
Ta cecha mówi o chęci współpracy, empatii, nastawieniu „na drugiego człowieka”. Osoby ugodowe częściej wybierają ścieżki związane z pomaganiem i relacjami: psychologia, pedagogika, pielęgniarstwo, praca socjalna. Osoby o niższej ugodowości świetnie radzą sobie w miejscach, gdzie liczy się rywalizacja, analiza, niezależność – np. biznes, ekonomia, prawo, sektor finansowy.
Neurotyczność
Inaczej to wrażliwość emocjonalna i skłonność do odczuwania stresu. Wysoki poziom neurotyczności może utrudniać funkcjonowanie w bardzo dynamicznych, stresogennych zawodach (jak np. medycyna ratunkowa, adwokatura, zarządzanie ludźmi), ale nie wyklucza ich – ważna jest świadomość siebie i praca nad odpornością psychiczną. Osoby o niskiej neurotyczności lepiej radzą sobie z presją, co może ułatwiać im pracę np. w startupach, mediach, handlu, polityce.
Joanna Koper, EduMentorka ma IG. Psycholożka, menedżerka, trenerka Stylów Myślenia Fris, dyplomowana mentorka z 15-letnim doświadczeniem w doradztwie edukacyjno-zawodowym.
Artykuł pochodzi z e-booka „Informator dla Maturzystów 2026” do pobrania z naszej strony.
