Bank Danych o Inżynierach analizując dane pozyskane od pracodawców umieścił dyplom renomowanej uczelni na trzeciej pozycji.

W dalszych pogłębionych badaniach okazało się jednak, że posiadanie go jest dużym atutem, ale zwykle większą wagę rekrutujący przywiązują do kierunku studiów niż do uczelni, z której wyszedł absolwent.

Dlatego odbyte kursy, szkolenia i studia podyplomowe zwiększają szanse inżynierów na zatrudnienie – ukończenie dobrego kierunku podnosi kwalifikacje oraz pomaga w zdobyciu nowych umiejętności. Wiedzą to już absolwenci, którzy po zdobyciu tytułu licencjata czy inżyniera wybrali jednocześnie studia magisterskie i podyplomowe – ten rodzaj studiowania staje się ostatnio, choć wymaga nakładu pracy, bardzo popularny.

Zmiana czy dokształcenie
To dylemat, któremu poświęcone są liczne fora na portalach. Jak Internet długi i szeroki dyskutuje się i wymienia doświadczenia zdobyte na istniejących już „podyplomówkach” oraz dokonuje przeglądu powstających właśnie kierunków. Możliwości rozwoju jest bardzo dużo, bo niezależnie od dziedziny można zostać członkiem zespołu w danej branży, osobą zarządzającą teamem, naukowcem w instytucji badawczej, można powiązać różne swoje umiejętności będąc przedstawicielem handlowym firmy zajmującej się określonymi produktami. A uczelnie prześcigają się w badaniu potrzeb rynku.

– Politechnika Warszawska w ramach naszego projektu dostosowała programy studiów podyplomowych do wymagań rynku pracy, dzięki czemu udało się uruchomić 18 nowych kierunków studiów podyplomowych oraz zmodernizować programy na kolejnych 7 – mówi Katarzyna Ustrzycka z Programu Rozwojowego Politechniki Warszawskiej. Rozpatrując możliwości zmiany kierunku kształcenia warto posłużyć się danymi o poziomie wynagrodzeń. Zanim podejmiemy decyzję o podwyższaniu swojej wiedzy zastanówmy się czy wiedza ta pokryje się z oczekiwaniami rynku pracy. Studia podyplomowe w nieco mniejszym stopniu niż kilka lat temu wpływają na podwyższenie wynagrodzenia, ale są dziedziny, w których szczególnie jest to widoczne. Na przykład – donosi portal Wynagrodzenia.pl – studia podyplomowe w branży informatycznej najbardziej opłacają się programistom i konsultantom ds. IT. Różnica w zarobkach po podniesieniu kwalifikacji przez programistę wynosi 1 tys. zł, w wypadku konsultanta ds. IT 2 tys. zł.

Biorąc pod uwagę własne potrzeby rozwoju warto zorientować się wśród ciekawych kierunków, ale również na własną rękę dowiedzieć się, dlaczego tak się dzieje, że zawsze jest na nie popyt. Niektóre bowiem cieszą się tak wielką popularnością, że nie potrzebują reklamy, a wiadomości o nich rozchodzą się pocztą pantoflową.

Nowy zawód dają na pewno wszystkie związane z gospodarowaniem i administrowaniem nieruchomościami, nie maleje zapotrzebowanie na studia z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy, kierunki związane z urbanistyką i planowaniem przestrzennym pomagają w zdobyciu uprawnień budowlanych. Podobnie jest z administrowaniem sieciami, technologiami internetowymi czy zarządzaniem jakością (program obejmuje normy ISO), które dają solidne podstawy do bezpośredniego wdrażania i stosowania w przedsiębiorstwie. W Politechnice Wrocławskiej powstają właśnie dwa nowe kierunki dla gazowników i elektryków, dla których nie brakuje dziś pracy (Współczesne zagadnienia projektowania, budowy i eksploatacji systemów gazociągowych oraz Inteligentne Sieci Elektroenergetyczne).

Trzy rodzaje studiów
Uczelnie techniczne przygotowują trzy rodzaje studiów podyplomowych. Pierwsze z nich, organizowane przez wydziały i inne jednostki, skierowane są do wszystkich chętnych. Kształcą zresztą nie tylko inżynierów (wymaganiem kwalifikacyjnym rzadko jest posiadanie wykształcenia kierunkowego czy stricte inżynierskiego), a zainteresowaniem cieszą się nie tylko kierunki techniczne. Tradycyjne oblężenie przeżywa kierunek, który umożliwia zdobycie uprawnień pedagogicznych osobom, które chciałyby uczyć w szkole.

Kierunki często sprofilowane są w taki sposób, że może z nich skorzystać zarówno świeżo upieczony absolwent jak i inżynier z dużym doświadczeniem. Pracownicy firm sami mogą starać się o dofinansowanie swojego dodatkowego kształcenia, a niekiedy również studia przeznaczone bywają dla osób bezrobotnych, które nie mają szansy same opłacić szkolenia podyplomowego, które pomogłoby im zmienić kierunek wykształcenia na bardziej intratny.

Na uczelniach technicznych organizuje się studia wyłącznie dla firm, skierowane do ich pracowników. Tylko odpowiednio przygotowaną kadrę i zaplecze merytoryczne mogą zapewnić politechniki, które przygotowują kierunki typu Inżynieria Drogowa i technologia budowy dróg na Politechnice Warszawskiej (studia dla pracowników Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad) albo Audytor projektów finansowanych z Unii Europejskiej na Politechnice Wrocławskiej (studia dla pracowników Urzędu Marszałkowskiego we Wrocławiu).

W porozumieniu z firmami i instytucjami powstaje wiele innych projektów, skierowanych często do studentów danego wydziału. Energetyka jądrowa połączona z sesjami w reaktorze jądrowym w Świerku wymaga współpracy Politechniki Wrocławskiej z Instytutem Problemów Jądrowych. Instytut Automatyki i Robotyki na Wydziale Mechatroniki Politechniki Warszawskiej oraz jedna z firm praktycznie wykorzystująca i propagująca mechatronikę – firma FESTO, proponują studium przeznaczone dla osób zainteresowanych uczeniem mechatroniki (nowa specjalność kształcenia w średnim szkolnictwie technicznym). Słuchaczom – nauczycielom czy kadrze technicznej – udostępnia się podczas zajęć laboratoria FESTO.

Z certyfikatem łatwiej
Magnesem przyciągającym na studia podyplomowe jest przygotowanie do certyfikatów, które uczelnie opracowują w porozumieniu z ośrodkami certyfikującymi. Najbardziej rozpowszechnione obecnie dla osób po budownictwie, architekturze, inżynierii środowiska oraz tych, którzy posiadają uprawnienia budowlane i chcieliby poszerzyć swoją wiedzę – są studia związane z wystawianiem świadectw energetycznych budynków.

Od 2008 r., kiedy zmieniły się przepisy dotyczące certyfikatów energetycznych budynków i mieszkań, wymaganych przy budowie, sprzedaży i najmie na każdej politechnice znajdziemy studium przygotowujące do samodzielnego sporządzania ekspertyz. Absolwenci studium uzyskują od razu prawo do ubiegania się o wpisanie na listę Ministerstwa osób uprawnionych do wykonywania Świadectw Charakterystyki Energetycznej Budynków bez egzaminów.

Nie mniej potrzebne wydają się stanowiska związane z nadzorem i kontrolą w podmiotach gospodarczych czy urzędach, dlatego popularnością cieszy się Audyt wewnętrzny, który przygotowuje do egzaminów CGAP (Certified Government Auditing Professional – Dyplomowany Audytor Sektora Publicznego) oraz CIA (Certified Internal Auditor – Certyfikowany Audytor Wewnętrzny). Zarządzanie jakością daje podstawy wiedzy potrzebnej do wdrażania metod jakościowych w poszczególnych obszarach przedsiębiorstwa, a uczestnicy po zdaniu dodatkowego egzaminu mogą uzyskać certyfikaty TÜV Pełnomocnika Jakości i Quality Manager.

Oprócz uzyskania świadectwa ukończenia studiów podyplomowych uczestnicy mają możliwość zdawania egzaminu certyfikacyjnego dla menedżerów IT zgodnego z IT Management Body of Knowledge potwierdzającego posiadanie kompetencji menedżera IT. Uczestnicy studium podyplomowego Zarządzanie Zasobami IT zdawać będą ten egzamin bezpłatnie. Procesy Spajania, Projektowanie i Wytwarzanie Struktur Spawanych w Politechnice Wrocławskiej przygotowują do egzaminu na tytuł europejskiego i międzynarodowego inżyniera spawalnika (EWE i IWE).

– Nasze studia zatytułowane Międzynarodowe procedury organizacji inwestycji według FIDIC skierowane są do specjalistów z branży budowlanej – mówi Magdalena Olejnik z Centrum Kształcenia Ustawicznego Politechniki Wrocławskiej. – Prowadzone są przez grupę ekspertów, którzy na bieżąco aktualizują program zgodnie ze zmianami w prawie budowlanym oraz sprawdzają, jak zmieniają się zachodnie standardy. Słuchacze przychodzą, żeby mieć kontakt z tymi wykładowcami – ludźmi, którzy znajdują się w samym centrum realizacji budowy, widzą, czego brakuje w branży i wiedzą, jak uczyć nowego sposobu myślenia i pracy z urzędnikami, z którymi styka się zarządzający projektem budowlanym.

FIDIC to Międzynarodowa Federacja Inżynierów Konsultantów (Fédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils), a studia mają na celu przygotowanie osób organizujących proces inwestycyjny do stosowania procedur międzynarodowych.

Miękkie kompetencje
Specjaliści od zasobów ludzkich zaznaczają, że nie mniej ważne w pracy są kompetencje miękkie, czyli umiejętności społeczne. Pracodawcy wymagają dziś od kandydatów szczególnie umiejętności pracy w zespole, odporności na stres, samodzielności i kreatywnego myślenia. Nie zaszkodzi też wykazać się takimi cechami jak asertywność i kompetencje przywódcze. Podczas rekrutacji zwraca się na nie uwagę, gdyż ich brak uniemożliwia efektywne wykonywanie obowiązków, a dobrze rozwinięte kompetencje miękkie pomagają osiągnąć sukces oraz wyznaczone cele.

Znaczącą rolę takim cechom osobowości najczęściej przypisuje się na stanowiskach handlowych oraz menedżerskich. Inżynierów, którzy wykonują ten rodzaj pracy zdobycie nowych kwalifikacji umożliwiają studia zarówno na uczelniach humanistycznych jak i technicznych. – Największym zainteresowaniem na Politechnice Gdańskiej cieszą się Finanse i bankowość, Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz Zarządzanie zasobami ludzkimi – mówi dr Justyna Kujawska prodziekan ds. kształcenia ustawicznego Wydziału Zarządzania i Ekonomii PG. – Inżynier swobodnie może rozwijać się w tym kierunku. Wszystkie bowiem związane są z prowadzeniem firmy i prowadzeniem małych projektów, które obejmują zarządzanie zespołami ludzi.

W programach studiów adresowanych do osób kierujących projektami i zarządzających znajdzie się sporo zajęć wspomagających rozwój zdolności interpersonalnych. Dla kierowników działów informatycznych, analityków, projektantów oraz pracowników zespołów projektowych IT oprócz metodyki prowadzenia projektów (RUP, MSF, PMBoK, Prince 2, XP, SCRUM, MBOK) przygotowuje się zajęcia z technik negocjacyjnych, lekkich technik zarządzania takich jak business mapping, zarządzanie czasem, ryzykiem, itp. Jeśli celem studiów jest rozwój kompetencji menedżerskich, inspiracja do systemowego zarządzania, podniesienie konkurencyjności kadry to absolwentowi na pewno przyda się formalne potwierdzenie jego kompetencji po zakończeniu studiów międzynarodowym certyfikatem International Project Management Association.

* * *

Wykorzystanie różnorodnych technologii jest obecnie najważniejszym działaniem prowadzącym do wzrostu produktywności przedsiębiorstw i pozwalającym na sprostanie wymogom konkurencji na rynku. Szkoły wyższe oferujące formę kształcenia na studiach podyplomowych stawiają na praktyczne przygotowanie do zawodu – studia mają być krótkie, ale intensywne, zajęcia mają często formę warsztatów. Podczas wyboru dodatkowego kierunku trzeba brać pod uwagę bardzo wiele czynników, a wśród nich są także posiadane umiejętności i długość trwania szkolenia. Na przykład nowy popularny kierunek Optometria w Politechnice Wrocławskiej został przygotowany na cztery semestry, bo tyle potrzeba, aby uzupełnić wiedzę i zdobyć zawód.

Autorzy programów zakładają najczęściej, że słuchacze posiadają przygotowanie z zakresu podstawowej obsługi komputera: system operacyjny, MS Office, Internet, często również, że opanowali na poziomie podstawowym posługiwanie się jednym z systemów CAD. Programy bywają realizowane w taki sposób, aby poziomy zaawansowania słuchaczy mogły się wyrównać na zajęciach dodatkowych i fakultatywnych. Można wybierać przedmioty, które najbardziej odpowiadają naszym aktualnym potrzebom zawodowym.

Na niektórych kierunkach jest możliwość uruchomienia dodatkowego przedmiotu obejmującego zagadnienia zaproponowane przez słuchaczy.

Ostateczny wybór i indywidualna interpretacja wszystkich niuansów jest uzależniona od tego, jak wygląda lokalny rynek pracy oraz jaka jest aktualna sytuacja rozpatrywanej branży. Mądra inwestycja w wiedzę jest najlepszym rodzajem inwestycji.

Monika Banach