Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby abiturienci otrzymali świadectwa dojrzałości w połowie sierpnia (najpóźniej do końca tego miesiąca), co umożliwiłoby uczelniom przeprowadzenie pełnowartościowej rekrutacji na studia rozpoczynające się 1 października?

W przygotowanych symulacjach (vide załączona grafika) przyjęto zasadę zmian minimalnych w procesie organizacji egzaminów. Zmieniane zostają moduły (bloki), ale nie działania wewnątrz nich.

1. Przebieg egzaminów. Liczba dni egzaminów pisemnych (EP) pozostaje niezmieniona. Można w tym module zaoszczędzić dwa dni organizując egzaminy w soboty (wariant B), a nawet cztery dni organizując (w ostateczności) egzaminy także w niedziele (wariant C).
2. Przed rozpoczęciem sprawdzania prac uczniów niezbędne jest ustalenie kryteriów sprawdzania arkuszy egzaminacyjnych czyli zasad oceniania (UK). Dotychczas odbywa się to poprzez spotkania okręgowych koordynatorów każdego przedmiotu w CKE. Spotkania trwają zazwyczaj 3 do 4 dni. Możliwe jest rozpoczęcie ustalania kryteriów jeszcze przed dniem egzaminu z danego przedmiotu. Możliwa jest też organizacja spotkań na odległość. W zależności od przyjętych procedur, można ten cykl skrócić o 2 do 5 dni.
3. Po ustaleniu kryteriów, do pracy przystępują egzaminatorzy. Cykl sprawdzania arkuszy egzaminacyjnych (SA) dla każdego przedmiotu obejmuje szkolenie przewodniczących zespołów egzaminatorów, szkolenie egzaminatorów, sprawdzanie, weryfikowanie sprawdzonych arkuszy. Dotychczas cykl ten dostosowany był do organizacji roku szkolnego. Sprawdzanie odbywało się na ogół w weekendy. W aktualnej sytuacji nie ma tych ograniczeń i sprawdzanie mogłoby przebiegać w kolejne dni (dla jednego przedmiotu od 2 do 6 dni, w zależności od liczby prac, liczby zespołów egzaminatorów i liczby egzaminatorów). Dzięki temu cykl SA może ulec skróceniu o kilka dni.
4. Bez zmian pozostawiono cykl przekazywania danych zanonimizowanych (wyników egzaminów) z OKE do CKE. Jest to niezbędne do ustalenia skali
5. Warunkiem koniecznym przystąpienia w OKE do przygotowywania świadectw maturalnych jest otrzymanie z CKE skal centylowych (SC). Możliwe jest, by nastąpiło to szóstego dnia po zakończeniu przesyłania danych (DA) do CKE.
6. Końcowym przedsięwzięciem jest przekazanie wyników egzaminów i świadectw dojrzałości absolwentom. Możliwe jest skrócenie cyklu przygotowywania świadectw o dwa dni.
7. OKE przesyłają wyniki egzaminów (tych uczniów, którzy wyrazili na to zgodę) do Krajowego Rejestru Egzaminów Maturalnych (KREM). Uczelnie, które w KREM-ie się zarejestrowały, mogą pobierać z tego systemu wyniki „swoich” kandydatów na studia. OKE przesyłają wyniki do KREM po 3 (a nawet 2) dniach od daty wydania świadectw.

Szybka analiza możliwości realizacji i skrócenia poszczególnych etapów (modułów) cyklu egzaminacyjnego pozwala wyłonić kilka wariantów tego cyklu. Punktem odniesienia jest cykl zaplanowany na maj 2020. A symulowane cykle wariantowe przedstawiają się następująco:

Wariant A: przesunięty jedynie termin rozpoczęcia egzaminów na 22 czerwca. Poza tym wszystko pozostaje bez zmian. Wtedy świadectwa wydawane byłyby 21 sierpnia.

Wariant B: Przesunięcie terminu rozpoczęcia egzaminów również na 22 czerwca. Przeprowadzanie egzaminów także w soboty. Niewielkie skrócenie cyklu ustalania kryteriów i sprawdzania arkuszy egzaminacyjnych. Wtedy świadectwa wydawane byłyby 14 sierpnia.

Wariant C: Przesunięcie terminu rozpoczęcia egzaminów również na 22 czerwca. Przeprowadzanie egzaminów także w soboty i w niedziele. Niewielkie skrócenie cyklu ustalania kryteriów, sprawdzania arkuszy egzaminacyjnych i przygotowywania świadectw maturalnych. Wtedy świadectwa wydawane byłyby 10 sierpnia.

Wariant D: Przesunięcie terminu rozpoczęcia egzaminów na 29 czerwca. Przeprowadzanie egzaminów także w soboty i w niedziele. Niewielkie skrócenie cyklu ustalania kryteriów, sprawdzania arkuszy egzaminacyjnych i przygotowywania świadectw maturalnych. Wtedy świadectwa wydawane byłyby 17 sierpnia lub 20 sierpnia, jeśli egzaminy będą w soboty (bez niedziel).

Przedstawione wyżej warianty ramowe wymagają jeszcze dodatkowej analizy i uzupełnienia o plany logistyczne. Konieczne byłoby też zestawienie potrzeb i możliwości kadrowych, oszacowanie kosztów, analiza zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom.

Czynnikiem sprzyjającym skróceniu czasu cyklu egzaminacyjnego jest fakt, że w lipcu i sierpniu OKE i CKE będą pracowały tylko nad maturą (chyba, że odbędą się też egzaminy zawodowe). W normalnych warunkach w maju i czerwcu trwały równoległe prace nad maturą i egzaminem ośmioklasisty.

Jeśli któryś z wariantów (niekoniecznie spośród tu wymienionych) zostanie przyjęty, system egzaminacyjny natychmiast zacznie się do nich przygotowywać

Warianty B, C i D ukazują, że przesunięte przeprowadzenie matur pozwoli na wydanie świadectw około połowy sierpnia. Oznacza to, że rekrutacja na uczelnie może być zrealizowana w całości przed rozpoczęciem roku akademickiego.

Wniosek końcowy: Przesunięcie terminu matury – ale nie później niż do końca czerwca - umożliwi przeprowadzenie rekrutacji na uczelnie według dotychczasowych zasad.

Warianty .pdf

Wojciech Małecki

Wojciech Małecki był przez wiele lat dyrektorem Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej we Wrocławiu (2005-2018). Współtwórca systemu egzaminów zewnętrznych w Polsce, kierował przygotowaniami do wdrożenia „nowej matury”. Absolwent Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.