Epidemia wymusza na uczelniach dostosowanie rekrutacji do bieżącej sytuacji wynikającej z kwarantanny. Poszczególne kraje, takie jak Kazachstan i Rosja, proponują rozwiązania, których celem jest jak najszybsze rozpoczęcie przyjęć na studia. Sytuacja jest na tyle dynamiczna, że trudno mieć gwarancję, że nie nastąpią zmiany w przypadku niektórych terminów.

Kazachstan

Kazachstan, z racji bezpośredniego sąsiedztwa z Chinami (długość granicy lądowej pomiędzy państwami to prawie 1783 km), stopniowo wprowadzał działania zapobiegające szerzeniu się epidemii COVID-19 od połowy lutego tego roku. Już 15 marca w kraju został wprowadzony stan wyjątkowy, a od 22 marca zamknięto i objęto kwarantanną dwa największe miasta – Nur-Sułtan (d. Astanę, stolicę kraju) oraz Ałmaty, byłą stolicę i najgęściej zaludnione miasto Kazachstanu. Działania te miały zapobiec rozprzestrzenianiu się epidemii w głąb kraju.

Młodzież szkolna i studenci przebywali na feriach wiosennych od 16 marca do 5 kwietnia, ale po ich zakończeniu wrócili do nauki całkowicie w trybie online. W telewizji państwowej są emitowane lekcje wideo, została też uruchomiona platforma do nauki zdalnej. Uczniom mieszkającym w małych miejscowościach, bez dostępu do Internetu (a często i telewizji), zadania szkolne dostarczają listonosze.

System finalnych ocen kazachskich maturzystów przewiduje możliwość wyboru z dwóch opcji: ci, którzy chcą ubiegać się o granty państwowe (w tym zagraniczne) lub mieć możliwość kontynuacji nauki na uczelniach kazachskich, odpłatnie muszą podejść do ENT – jednolitego testu ogólnokrajowego dla maturzystów, którego wyniki są (lub nie są, jeśli są złe) przepustką na uczelnie. ENT odbywa się w czterech edycjach rocznie: trzy z nich (w styczniu, marcu i sierpniu) są komercyjne, a ich wyniki umożliwiają dostanie się na uczelnie dla tych maturzystów, którzy będą studiować odpłatnie. Edycja „bezpłatna” – czyli skierowana do uczniów, planujących ubiegać się o granty państwowe, odbywa się na przełomie czerwca i lipca każdego roku (20 czerwca – 5 lipca w roku 2020).

Maturzyści nie mają obowiązku zdawania ENT, mogą wybrać tzw. Atestat, czyli świadectwo dojrzałości, gdzie na wynik składają się oceny bieżące, zsumowane z wynikami egzaminów końcowych z kilku przedmiotów (obowiązkowych i wybranych przez ucznia). To rozwiązanie umożliwia m.in. składanie dokumentów na uczelnie zagraniczne, ale odcina drogę do szkół wyższych w Kazachstanie.

W tym roku, w związku z sytuacją epidemiologiczną, odwołano egzaminy końcowe ze wszystkich przedmiotów. W praktyce oznacza to, że maturzyści, którzy wybiorą opcję Atestatu, skończą rok szkolny 30 maja, a oceny finalne będą wystawione na podstawie ocen bieżących z poszczególnych przedmiotów.

Termin ENT na razie pozostaje bez zmian. Wszystko więc wskazuje na to, że mimo zmian i dostosowań, termin otrzymania przez potencjalnych kandydatów świadectw niezbędnych do kontynuacji nauki nie zmieni się.

Studenci szkół wyższych będą mieli dwie opcje podejścia do sesji: w trybie zdalnym lub osobiście. Jeśli nie pozwalają im na to możliwości techniczne, wówczas będą musieli złożyć wniosek o przeniesienie egzaminów. Nie podejdą do niego w pierwszym terminie, ale też nie zostaną skreśleni z listy studentów. Obrony dyplomów mają odbywać się zdalnie. Terminy egzaminów i obron leżą w gestii rektorów poszczególnych uczelni.

Rosja

Pomimo braku wprowadzenia oficjalnego stanu wyjątkowego, Rosja zamknęła granice państwowe, uziemiła samoloty na trasach międzynarodowych, zmniejszyła znacząco ruch kołowy i powietrzny wewnątrz kraju. Do końca kwietnia obowiązuje kwarantanna, a mieszkańcy wielu obwodów i miast muszą każdorazowo uzyskiwać przepustki cyfrowe (kody QR), by móc wyjść z domu, obowiązkowo podając jego powód. Najsurowsza kwarantanna obowiązuje w Moskwie, mieście najbardziej dotkniętym epidemią, gdzie jest około połowa wszystkich zakażeń w kraju. Zostało ono de facto zamknięte, choć są wyjątki, takie jak wyjazd do domku letniskowego poza miastem i powrót do miejsca zamieszkania – przy posiadaniu wszystkich wymaganych do tego dokumentów.

Środki zapobiegania szerzeniu się epidemii nie są jednolite – Kreml w dużym stopniu przełożył odpowiedzialność na władze samorządowe, stąd restrykcje mogą różnić się w zależności od regionu. Na przykład w niektórych obwodach nadal są otwarte salony fryzjerskie, w innych obowiązuje zakaz wychodzenia z domu, a lista powodów do jego opuszczenia jest ściśle określona.

Nauczanie jednak wszędzie przeniosło się do Internetu. Po wydłużonych o tydzień feriach wiosennych, szkoły pozostały zamknięte, a dzieci zaczęły naukę zdalną. Młodzież szkolna i studenci korzystają z platform nauki online. W tym nowym trybie odbywają się także olimpiady.

Opcja zdalnego egzaminu końcowego nie jest rozpatrywana, jeśli chodzi o klasy maturalne. Dla przypomnienia, w Rosji obowiązuje Jednolity Egzamin Państwowy (odpowiednik polskiej matury), który zdają wszyscy niezależnie od tego, czy planują kontynuację nauki na uczelniach, czy nie. Jego wyniki jednocześnie podsumowują oceny szkolne i są brane pod uwagę w rekrutacji do szkół wyższych.

Obecnie terminy tego egzaminu są ujednolicone i przesunięte o 2 tygodnie (rozpoczęcie 8 czerwca zamiast jak dawniej 25 maja). Odwołane są także wszystkie możliwości wcześniejszego podejścia do sprawdzianu dojrzałości. Egzaminy mają zostać przeprowadzone do końca czerwca 2020.

Ministerstwo Oświaty Rosji zastrzega jednak, że sytuacja jest dynamiczna i nie daje gwarancji, że obowiązujące dziś zarządzenia nie ulegną zmianom. Sesje studenckie, a także obrony prac dyplomowych, są przekładane. Rektorzy mają jednak obowiązek zapewnienia studentom co najmniej 10-tygodniowych wakacji przed rozpoczęciem kolejnego roku akademickiego, który w Rosji standardowo zaczyna się 1 września. Jednak władze nie wykluczają (i nie zabraniają) przeprowadzenia sesji i obron prac dyplomowych online. Taki scenariusz jest bardzo prawdopodobny w przypadku przedłużania się epidemii.

Opr: Julia Łysik