Nawet w sytuacji zagrożenia epidemicznego musimy myśleć o przyszłości. Bardzo potrzebne jest teraz wyciągnięcie ręki do studentów zagranicznych, którzy spędzają czas w odosobnieniu.
W ostatnich tygodniach w międzynarodowej społeczności akademickiej na całym świecie toczy się dynamiczna dyskusja na temat wpływu pandemii COVID-19 na szkolnictwo wyższe, internacjonalizację oraz międzynarodową mobilność i wymianę studentów. Czasy, z którymi przyszło się nam zmierzyć są niezwykle trudne. Wymuszone przez globalną sytuację zmiany sugerują, iż być może właśnie znajdujemy się na początku zupełnie nowej ery edukacji międzynarodowej, która będzie stanowić wyzwanie do redefinicji ugruntowanych praktyk i stojących za nimi priorytetów.
Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej zaledwie kilka miesięcy temu świętowała swoje drugie urodziny. Wraz z naszymi partnerami z DAAD, British Council, ACA czy EAIE zastanawialiśmy się, jak organizacje zajmujące się internacjonalizacją nauki i szkolnictwa wyższego mogą jeszcze lepiej wspomagać wymianę myśli i kadr akademickich. Budując sieć partnerstw, doceniając znaczenie internacjonalizacji, planowaliśmy, jak rozwijać ofertę programową NAWA. Rzeczywistość jednak przyniosła niespodziewane wyzwanie – pandemię zamykającą granice na nieznany obecnie czas.
Jednak nawet w sytuacji zagrożenia epidemicznego musimy myśleć o przyszłości, mając więc nieustannie na uwadze zarówno bezpieczeństwo naszych beneficjentów, jak i możliwość uczestnictwa przez nich w programach stypendialnych, kontynuujemy działania, które także w tym wymagającym okresie wspierają internacjonalizację polskich uczelni.
Gdy w połowie marca 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemię COVID-19, w NAWA otwarte były nabory wniosków w 6 programach skierowanych do naukowców, studentów i instytucji. By wyjść naprzeciw potencjalnym wnioskodawcom postanowiliśmy przedłużyć nabory wniosków, by umożliwić potencjalnym wnioskodawcom skompletowanie dokumentów niezbędnych do złożenia aplikacji. Jednocześnie kontynuujemy finansowanie i wypłatę stypendiów we wszystkich trwających programach, dostosowując proponowane rozwiązania do zaistniałych okoliczności oraz potrzeb stypendystów.
Jesteśmy elastyczni, ale musimy także podejmować trudne decyzje. Zważając na duże ryzyko przemieszczania się między granicami państw, ale również w znacznym stopniu ograniczony transport lotniczy, mając na uwadze przede wszystkim bezpieczeństwo, zdecydowaliśmy że tegoroczna edycja Letnich kursów języka i kultury polskiej nie odbędzie się.
Zdecydowaliśmy się jednak na otwarcie naboru w jednym z flagowych programów NAWA, który od jego ustanowienia cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Od 17 kwietnia można składać aplikacje do trzeciej już edycji Programu im. M. Bekkera, z którego mogą skorzystać polscy naukowcy, by rozwijać swoją karierę w najlepszych ośrodkach akademickich i naukowych. Obecna sytuacja wstrzymała mobilność akademicką, jednak naukowcy mogą planować swoją aktywność na przyszły rok. Wizyty w zagranicznych ośrodkach naukowych będą się bowiem mogły rozpocząć się pomiędzy 1 marca a 1 października 2021 roku.
Jednocześnie przygotowujemy nabory do dwóch ważnych programów, które pozwolą ośrodkom akademickim na wzmacnianie jakości naukowej i dydaktycznej. Pierwszy z nich to zupełnie nowa formuła programu STER, stanowiącego systemowe wsparcie umiędzynarodowienia szkół doktorskich. Drugi – program im. Napoleona Cybulskiego – zaproponuje interesującą formułę profesur gościnnych, wspierających w kolejnych latach różne obszary dziedzinowe. Już niebawem podzielimy się z Państwem szczegółami obu programów.
Jednocześnie uważnie monitorujemy sytuację związaną z pandemią COVID-19 i wynikające z niej ograniczenia w przemieszczaniu się pomiędzy krajami. Jeśli realizacja projektów nie będzie możliwa w planowanych terminach, będziemy dostosowywać ich harmonogram do zaistniałej sytuacji, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo beneficjentów NAWA, jak i obywateli naszego kraju.
Kontynuujemy również wypłatę świadczeń stypendialnych dla wszystkich stypendystów, oraz uczestników kursów przygotowawczych, którzy kontynuują kształcenie na zasadach określonych przez uczelnie w ramach programu dla Polonii im. gen. Władysława Andersa, programu in. Stefana Banacha, programu POLONISTA oraz indywidualnych stypendiów. Mając na uwadze to, że część stypendystów w programach studenckich wyjechała do swoich rodzinnych krajów, odstąpiliśmy od regulaminowego zawieszenia wypłaty stypendiów wobec osób przebywających za granicą, umożliwiając stypendystom kontynuację zdalnego udziału w programie.
Za szczególnie istotne uznaliśmy informowanie o bieżącej sytuacji. Luka komunikacyjna czy fake newsy mogą bardzo negatywnie wpływać na osoby bezpośrednio dotknięte skutkami pandemii. Na stronie NAWA pojawiła się zakładka dedykowana COVID-19, w której na bieżąco w dwóch wersjach językowych zamieszczamy komunikaty istotne dla beneficjentów naszych programów, a także wszystkich biorących udział w mobilności akademickiej.
W związku z zaistniałą sytuacją odwołaliśmy także wszystkie misje w tym udział w targach edukacyjnych i konferencjach branżowych, które w ramach kampanii Ready, Study Go! Poland planowaliśmy na najbliższe miesiące. Kampania Ready, Study, Go! Poland to jednak nie tylko misje edukacyjne, ale również bieżący kontakt ze studentami zagranicznymi – tymi, którzy planują podjąć studia w Polsce bądź już w Polsce studiują. W ramach kampanii zorganizowaliśmy cykl webinariów w języku angielskim pt.: „Ready, Study, Go! Poland – for students in Poland”. Przynajmniej raz w tygodniu studenci mają okazję spotkać się i porozmawiać online z ciekawą postacią ze świata akademickiego. Dotychczas mogli wysłuchać m.in. psychologów, polskiej polarniczki, dla której izolacja jest codziennością, czy członkini zespołu badawczego z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN, który wynalazł pierwszy polski test na COVID-19.
Zainteresowanie udziałem w webinariach pokazuje nam, jak bardzo potrzebne jest teraz wyciągnięcie ręki do studentów zagranicznych, którzy spędzają czas w odosobnieniu. Obserwując jak aktywne są uczelnie, które przygotowały szereg dodatkowych atrakcji dla studentów, by nadal mogli rozwijać swoje pasje, postanowiliśmy zebrać te inicjatywy w jednym miejscu. Na naszej stronie stworzyliśmy specjalną bazę #perfectisolation, w której na bieżąco zamieszczamy informacje o wszelkich wydarzeniach organizowanych przez instytucje szkolnictwa wyższego, które nie wymagają opuszczania domów. To m.in. kursy i szkolenia online, cykliczne webinaria czy konkursy.
Pandemia COVID-19, pojawiła się niespodziewanie, jednak staramy się na bieżąco rozwiązywać spowodowane tą poważną komplikacją problemy. Udało nam się elastycznie przystosować kształt naszych aktywności, aby wciąż stanowić wsparcie zarówno dla polskich instytucji akademickich i naukowych, jak i studentów i naukowców, biorących udział w międzynarodowych wymianach.
Koronawirus stał się wyzwaniem globalnym, wyzwaniem, któremu nie jest znane pojęcie „granica”. Taka sytuacja wymaga od całego środowiska akademickiego spójnego działania, wymiany dobrych praktyk i współpracy. I to dzieje się również pośród naukowców, którzy w międzynarodowych zespołach, w zaciszach laboratoriów robią co w ich mocy, by przywrócić nam normalność, do której tak bardzo chcielibyśmy już wrócić!
Agnieszka Stefaniak-Hrycko
Agnieszka Stefaniak-Hrycko pełni obowiązki dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Absolwentka Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji oraz Wydziału Polonistyki UW, a także studiów podyplomowych z zakresu administracji i zarządzania na UW, ALK i Collegium Civitas. W latach 2003-2017 pracowała na stanowiskach eksperckich, a następnie kierowniczych w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 2017 r. stypendystka Departamentu Stanu USA w ramach programu International Visitor Leadership Program. Od początku powstania NAWA odpowiedzialna za tworzenie oferty programowej dla doktorantów i naukowców.