Edukacja zawsze była i nadal jest dziedziną, w której kształtowana jest zasadnicza część kapitału intelektualnego kraju decydującego o kierunkach i tempie jego rozwoju. Na tym terenie także rozstrzygają się w istocie przyszłe losy przedstawicieli młodego pokolenia.

Te okoliczności wyjaśniają fakt, iż dobra szkoła jest obiektem zainteresowania, a nawet pożądania, wielu podmiotów życia społecznego. Uczyć się w dobrej szkole to marzenie większości uczniów. Rodzice są dumni, gdy ich dzieci uczęszczają do szkoły cieszącej się wysokim prestiżem. Praca w wyróżniającym się gimnazjum czy liceum stanowi czynnik dowartościowujący nauczyciela, a administracja oświatowa bardzo często uznaje wdrażane w takich placówkach rozwiązania za działania mające status wzorcowy.

Zróżnicowanie szkół z oczywistych powodów jest wieloaspektowe i znaczne – to niezaprzeczalny fakt. Można z pewnym uproszczeniem powiedzieć, że każda z nich posiada swoją specyfikę i niepowtarzalny charakter. Jednocześnie w tej różnorodności chcielibyśmy mieć możliwość dokonywania w miarę zobiektywizowanych porównań. Taką możliwość – powiedzmy od razu, że daleką od idealnej – przynosi ranking szkół, którego podstawę stanowią wspólne dla wszystkich kryteria. Jednolitość przyjętych kryteriów pozwala zobaczyć, jak dana szkoła prezentuje się w zestawieniu z innymi, czy i w jakim zakresie od nich się odróżnia, a nade wszystko – jakie są jej najmocniejsze strony. Jest więc ranking źródłem wiedzy dla gimnazjalistów i ich rodziców, którzy stoją przed podjęciem ważnej decyzji: jaką wybrać szkołę, w której wspomniany wyżej kapitał intelektualny zyska szansę na osiągnięcie najwyższej wartości.

Dobra szkoła to taka, która dobrze uczy, wyposażając swoich absolwentów w szeroką wiedzę i umiejętności wyznaczone programem kształcenia. Ale nie tylko. Ważne jest także to, co oferuje swoim uczniom poza standardowo ujmowanymi zadaniami. Od dobrej szkoły oczekujemy także działań inspirujących uczniów do podejmowania zadań ponadprogramowych, do aktywnego uczestnictwa w szeroko rozumianej kulturze, pracy na rzecz rozwoju własnego, na rzecz innych ludzi, na rzecz środowiska. Dobre jest to, co służy przekraczaniu ograniczeń i prowadzi do mądrości. Taka szkoła nie jest możliwa bez nauczycieli, którzy chcą i potrafią odkrywać i rozwijać tkwiący w młodzieży potencjał, ich predyspozycje i talenty. I chociaż poszczególne kryteria rankingu nie dotyczą wprost wyróżnionych aspektów, to przecież wzięte łącznie pozwalają uznać, iż w najlepszych rankingowych szkołach młodzi, zdolni, pracowici i otwarci na pomoc ze strony swych nauczycieli– mistrzów, mają stworzone najlepsze warunki dla rozwijania swoich talentów.

Prof. dr hab. Jan Łaszczyk,
przewodniczący Kapituły Rankingu, rektor APS w Warszawie