Przez przekazanie dobrych praktyk, jakie wypracowaliśmy w toku unowocześniania naszego systemu kształcenia uniwersyteckiego i dostosowywania go do europejskich standardów, możemy pomóc stronie ukraińskiej włączyć się do europejskiej wspólnoty akademickiej.
Specjalnie dla Newslettera Akademickiego o działaniach prowadzonych przez polskie uczelnie na rzecz Ukrainy oraz czekających nas wyzwaniach mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Lis, koordynator działań związanych z sytuacją w Ukrainie w ramach Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Obecnie pomoc, jakiej udzielają polskie uniwersytety Ukrainie, przebiega na wielu poziomach. Wciąż świadczymy pomoc humanitarną (np. udostępnianie akademików dla uchodźców – obecnie to kilka tysięcy miejsc noclegowych w skali kraju). W rozmaite akcje pomocowe mocno angażują się nasi studenci, doktoranci, pracownicy – to pomoc gorących serc, bez oglądania się na to, jakiego wysiłku od nas wymaga. I trzeba powiedzieć, że to wsparcie wcale nie ustaje, mimo że wojna trwa już wiele miesięcy.
Jako uczelnie pomagamy też naszym studentom z Ukrainy. Wspieramy zarówno tych świeżo przyjętych w czasie rekrutacji 2022/2023 (np. urlopy dziekańskie dla kilkuset osób przyjętych na studia, które nie mogą opuścić Ukrainy ze względu na stan wojny; uruchomienie studiów zdalnych na zasadzie indywidualnego toku kształcenia – w skali całej Polski tą formą kształcenia objętych jest prawie 1500 osób), jak i tych, którzy kształcili się u nas jeszcze przed 24 lutego 2022 (np. zwolnienie z opłat, specjalne stypendia).
Jednak głównym obszarem akademickich działań pomocowych jest teraz współpraca i wsparcie instytucjonalne. Każda polska uczelnia stara się pomóc swoim uczelniom partnerskim z Ukrainy, np. przez zwiększoną wymianę studentów w ramach programu Erasmus+, przez wprowadzanie programów podwójnego dyplomowania, przez włączanie ukraińskich uczelni do projektów czy do sieci uniwersyteckich, do których należą polskie uczelnie, ale też przez wsparcie w zakupie czy nawet przekazaniu sprzętu do pracy dydaktyczno-naukowej (tak zrobiła ostatnio AGH) czy przez udostępnianie swoich laboratoriów do prowadzenia badań. Takiej współpracy partnerskiej, międzyuczelnianej, o tak olbrzymiej skali, w Polsce dotąd nie było!
Ta pomoc to jest też nasza inwestycja w przyszłość. Zacieśniamy współpracę, tworzymy wspólne sieci uniwersyteckie, zawiązujemy partnerstwa, które mają przetrwać, kiedy już wojna się skończy. Włączając dziś ukraińskie uczelnie w europejskie sieci uniwersyteckie czy wiążąc je z uniwersytetami polskimi na zasadzie partnerskiej, wprowadzamy je we wspólną akademicką przestrzeń Europy i wskazujemy im sposób funkcjonowania systemów edukacji wyższej w Unii Europejskiej. Przez przekazanie dobrych praktyk, jakie wypracowaliśmy w toku unowocześniania naszego systemu kształcenia uniwersyteckiego i dostosowywania go do europejskich standardów, możemy pomóc stronie ukraińskiej włączyć się do europejskiej wspólnoty akademickiej.
W tym kontekście spotkania takie jak zainicjowana przez Perspektywy lubelska konferencja „INCUBATING FREEDOM – Post War Innovative Transformation of Ukraine” uważam za bardzo istotny i potrzebny element współpracy bilateralnej. Dzięki dyskusji, wspólnemu działaniu, szukaniu rozwiązań w specjalistycznych obszarach, a może nawet wspólnych źródeł finansowania nasze partnerskie relacje mają szansę jeszcze bardziej się umocnić.
Gdybym w przeddzień polsko-ukraińskiej konferencji w Lublinie miał wskazać jeden ważny obszar wspólnej debaty, byłoby nim połączenie wysiłków w rozwijaniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinie IT. Dzisiaj bowiem jednym z podstawowych wyzwań, kiedy myślimy o bezpieczeństwie narodowym, obronności państwa, jest właśnie bezpieczeństwo cyfrowe. A skoro i na Ukrainie, i w Polsce kształcenie w zakresie IT stoi na bardzo dobrym poziomie, to połączenie naszych sił i współpraca w obszarze badań akademickich, poszukiwania rozwiązań, jest teraz i w najbliższej przyszłości jednym z głównych tematów, jakie powinniśmy przeanalizować.
Not. Magda Tytuła