Przykładem dobrej praktyki w zakresie wspierania Ukrainy przez polskie środowisko akademickie może być projekt „Uniwersytet Warszawski dla Ukrainy”. Na to kompleksowe i interdyscyplinarne przedsięwzięcie składa się 19 zróżnicowanych działań, w których realizację zaangażowanych jest aż 20 jednostek uczelni.
– Od dwóch lat Wydział Nauk Ekonomicznych UW realizuje projekt szkoleniowy dzięki finansowaniu z Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja, Rozwój – tłumaczy dr Agnieszka Różycka, która kieruje tym projektem. – Kiedy wybuchła wojna na Ukrainie, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wystąpiło z propozycją, by środki finansowe, jakie jeszcze były w PO WER, przeznaczyć na działania pomocowe dla migrantów wojennych w ramach podpisywanych aneksów do już funkcjonujących projektów szkoleniowych.
W ten sposób projekt wydziałowy, którego całościowy budżet wynosił wcześniej 2,5 mln zł, został poszerzony o jedno zadanie o charakterze ogólnouniwersyteckim i niebagatelnej kwocie dofinansowania – 13 mln zł! Zgodnie z planem realizowany do końca października 2023 r. projekt „UW dla Ukrainy” ma objąć wsparciem ok. 3000 osób.
Pomysł na nowe zadanie – o charakterze wsparcia dla uchodźców wojennych z Ukrainy – polegał na tym, by zebrać dotychczas prowadzone przez różne jednostki uniwersyteckie oddolne inicjatywy i połączyć je pod jednym szyldem, z jednym źródłem finansowania i z jednym centrum koordynującym, czyli Wydziałem Nauk Ekonomicznych UW. W ramach projektu „UW dla Ukrainy” realizowane są wyłącznie działania szkoleniowe, warsztatowe i doradcze, natomiast w ramach planowanych działań nie mogła być zapewniona pomoc finansowa czy rzeczowa.
– Planowane w ramach projektu aktywności dla uchodźców to efekt wykonanej w czerwcu analizy potrzeb (przeprowadziliśmy ankietę internetową, formularz był dostępny także w języku ukraińskim) – mówi dr Różycka. – Na podstawie tego badania wyznaczyliśmy najbardziej pożądane przez uchodźców formy wsparcia. To przede wszystkim kursy językowe (kursy języka polskiego jako obcego, kursy języka angielskiego i innych języków obcych) oraz doradztwo zawodowe.
Pierwsze zajęcia już ruszyły w listopadzie: to wskazywane najczęściej w ankiecie przez migrantów kursy języka polskiego jako obcego. W ramach projektu planowane jest uruchomienie nawet ok. 100 grup uchodźców, z których każda będzie uczestniczyć w 30-godzinnym kursie języka polskiego.
Inne spośród działań, jakie mają być realizowane w ramach projektu „UW dla Ukrainy”, to m.in.:
- kursy języka angielskiego i innych języków obcych (wraz z kilkoma godzinami indywidualnych konsultacji dla każdego z uczestników zajęć)
- indywidualne doradztwo zawodowe
- wsparcie psychologiczne z zakresu sposobów radzenia sobie ze stresem i traumą wojenną (w tym indywidualne konsultacje)
- warsztaty z przedsiębiorczości i zakładania firmy
- warsztaty i konsultacje prawne (np. dotyczące legalizacji pobytu, nostryfikacji dyplomów, uznawalności kwalifikacji zawodowych)
- kursy komputerowe (Word, Excel, podstawy programowania)
- warsztaty z technik skutecznego uczenia się
- zajęcia adaptacyjne dla dzieci i młodzieży
- eksperymentalne warsztaty przyrodnicze
- wykłady otwarte
- wielopokoleniowe spacery adaptacyjne po Warszawie
- webinaria dla osób (trenerzy, wychowawcy) zaangażowanych w pomoc uchodźcom.
Wszystkie działania mają zostać uruchomione do końca 2022 r. (z wyjątkiem spacerów po Warszawie – te ruszą na wiosnę). Dodatkowo na zakończenie projektu przewidziano zorganizowanie konferencji podsumowującej efekty przeprowadzonych działań wraz z uroczystym wręczeniem certyfikatów uczestnikom, którzy najdłużej pozostawali w projekcie.
– Przewidujemy, że część zajęć i warsztatów będzie odbywała się online, ponieważ chcemy dotrzeć nie tylko do migrantów przebywających w Warszawie, ale też do tych mieszkających w innych miastach i regionach Polski – wyjaśnia dr Różycka. – Dlatego w ramach projektu przewidzieliśmy środki na wsparcie informatyczne i przygotowywana jest platforma e-learningowa, za pośrednictwem której będą prowadzone grupowe i indywidualne zajęcia, warsztaty i konsultacje.
Jak dodaje koordynatorka zadania „UW dla Ukrainy”, w prace na rzecz uchodźców w ramach projektu zaangażowanych będzie ponad 100 trenerów i specjalistów. To będą przede wszystkim pracownicy UW, ale też przewidziano zatrudnienie ekspertów z językiem ojczystym ukraińskim (zatem dodatkowym efektem działań ma być wsparcie uchodźców przez czasowe ich zatrudnienie w projekcie) oraz korzystanie ze wsparcia organizacji pozarządowych. – Na przykład planujemy nawiązanie współpracy z Fundacją Edukacyjną „Perspektywy” i wspólne przeprowadzenie specjalistycznych kursów komputerowych wzmacniających umiejętności cyfrowe kobiet z Ukrainy – zdradza dr Różycka.
Magda Tytuła