Wos jest od lat jednym z popularniejszych przedmiotów zdawanych na maturze na poziomie rozszerzonym. O komentarz do tegorocznego arkusza poprosiliśmy prof. dr. hab. Roberta Alberskiego, dziekana Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego.
Po przejrzeniu arkusza maturalnego 2023 chciałbym zwrócić uwagę na trzy kwestie:
Po pierwsze, są w nim ciekawe, zróżnicowane obudowy pytań (teksty różnego typu, plakat, komiks, tabele, schematy), co sprawia, że zadania są urozmaicone i wymagają zrozumienia wielu form przekazu.
Po drugie, w arkuszu 2023 na podstawie jednego materiału źródłowego zdający udziela odpowiedzi na więcej niż jedno lub co na najwyżej dwa pytania, jak bywało w arkuszach matury 2015. Materiał źródłowy trzeba oczywiście zawsze uważnie przeczytać, ale w nowej wersji matury można uzyskać za tę samą czynność więcej punktów. To jest duże ułatwienie i oszczędność czasu.
Po trzecie, uważam, że zadanie rozszerzone za 5 pkt było proste, natomiast to za 7 pkt - w mojej opinii bardzo trudne, zwłaszcza ze względu na materiały źródłowe. Tu naprawdę zdający musi się mocno zastanowić - zwłaszcza, że polecenie w zadaniu nakazuje wykorzystanie obu źródeł. Sam jestem ciekaw, jak poradzą sobie z nimi zdający. Według mnie będą to pytania wyraźnie różnicujące, bo nie wszyscy byli w stanie poradzić sobie z nimi.
Generalnie – arkusz z wos był przewidywalny i jeśli maturzysta przeczytał informator CKE na temat tego egzaminu, z pewnością nie był zaskoczony zadaniami, które się w nim znalazły. Ja będę z dużym zainteresowaniem czekał na wyniki tegorocznej matury z wos i mam nadzieję, że w tym roku wynik będzie lepszy niż ostatnio, kiedy średnia oscylowała w granicach 20-30 procent, co trudno uznać za sukces. Przez lata wos uchodził za przedmiot stosunkowo łatwy do zdania, nie wymagający intensywnej nauki, a to niekoniecznie prawda.
Na Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego aplikują maturzyści, którzy zdawali wos i/lub historię. Jacy są na studiach? Nie da się ukryć, że z ich przygotowaniem do studiowania nie jest najlepiej. Dotyczy to zwłaszcza „pandemicznych” roczników (rozpoczęli studia w roku 2021 i 2022) – młodych ludzi, którzy niemal połowę czasu spędzanego w szkole średniej przesiedzieli w domu przed komputerem. Mają kłopot z komunikacją i pracą w grupie, trudno ich „otworzyć” podczas zajęć. Ale też mają duże deficyty wiedzy ogólnej, za mało czytają. Oczywiście, ta sytuacja wynika także z mniejszej niż kiedyś konkurencji o przyjęcie na studia – przed laty przyjmowaliśmy 100 osób spośród tysiąca kandydatów i można było wybrać naprawdę najlepszych. Dziś liczba ubiegających się o miejsce jest znacznie mniejsza i na studia trafiają również słabsi kandydaci.
Arkusze egzaminu z wiedzy o społeczeństwie: Formuła 2023, Formuła 2015
Wszystkie arkusze egzaminów przeprowadzonych do tej pory są dostępne na stronie cke.gov.pl
