Arkusz maturalny z historii ocenia dr hab. Maciej Fic, prof. UŚ, dyrektor kierunków w Instytucie Historii Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Tegoroczny egzamin maturalny z historii z pewnością nie był zaskoczeniem dla maturzystów, którzy się do niego systematycznie i gruntownie przygotowywali. Do rozwiązania zadań z arkusza potrzebna jest dziś wiedza kontekstowa, ale nie musi to już być wiedza encyklopedyczna, erudycyjna. Wszystkie obecne w arkuszu zadania są konstruowane z tzw. obudową (różnego rodzaju materiałem źródłowym), co należy uznać za bardzo dobry kierunek zmian – a obserwuję arkusze z historii od samego początku egzaminów zewnętrznych. Zdający muszą udowodnić, że rozumieją historię i dostrzegają związki przyczynowo-skutkowe, nie wystarczy „wykucie” dat, wydarzeń i nazwisk.
Formuła nie była zatem zaskakująca, pojawiły się zadania nieomal „kanoniczne”, takie jak np. identyfikacja przedstawionych na fotografii stylów architektonicznych (w tym roku kościoła pw. św. Krzysztofa we Wrocławiu) czy przyporządkowanie odpowiedniego planu bitwy do jej opisu (w tym roku z okresu powstania listopadowego).
Nie sadzę, żeby w arkuszu znalazły się pytania „podstępne”. Do wszystkich potrzebna była jednak podstawowa wiedza historyczna, co zilustrować można np. prezentując zadanie nr 24., gdzie zdający musiał zweryfikować, czy zaprezentowane źródła powstały w ramach tej samej kampanii propagandowej z okresu PRL). W żadnym miejscu nie trzeba było podawać dokładnych dat zdarzeń, ale nie dało się udzielić poprawnej odpowiedzi bez wiedzy o tym, że hasła odnoszące się do studentów i syjonistów związane były z Marcem 1968 roku, a przywołane hasło polskich duchownych odwołujące się do przebaczenia było fragmentem orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku.
Z pewnością największym wyzwaniem dla zdających pozostawało zadanie rozszerzonej odpowiedzi – w tym roku po praz pierwszy jako tzw. wypowiedź argumentacyjna z określoną minimalną liczbą wyrazów (co najmniej 300). Tematy były trzy (jeden z nich należało wybrać):
- W życiu politycznym państwa polskiego w okresie XI–XII wieku dominowały tendencje Zajmij stanowisko wobec powyższej tezy i je uzasadnij, uwzględniającw swojej argumentacji panowanie trzech wybranych władców z tego okresu.
- Rewolucja amerykańska i francuska z końca XVIII wieku miały podobne przyczyny. Zajmij stanowisko wobec powyższej tezy i je uzasadnij, uwzględniając w swojej argumentacjiaspekt polityczny, społeczno-gospodarczy i kulturowy.
- Zimna wojna osiągnęła apogeum w latach 50. XX wieku. Zajmij stanowisko wobec
powyższej tezy i je uzasadnij, charakteryzując trzy wybrane wydarzenia z tego okresu.
Myślę, że będzie to zadanie najbardziej różnicujące zdających, bo generalnie tworzenie dłuższych wypowiedzi (można zażartować, że dla współczesnych nastolatków „dłuższa” jest każda wypowiedź powyżej 120 znaków) może sprawić części młodych ludzi sporo problemów, bo taki rodzaj narracji nie wpisuje się w ich codzienny system komunikacji.
Nową maturę zdawali absolwenci, którzy uczyli się systemie 8+4, więc teoretycznie egzamin z historii nie powinien sprawić im szczególnych problemów. Nie jestem jednak tego taki pewny, z zaciekawieniem będę czekał na ogłoszenie wyników.
Arkusze egzaminu z historii rozszerzonej: Formuła 2023, Formuła 2015
Wszystkie arkusze egzaminów przeprowadzonych do tej pory są dostępne na stronie cke.gov.pl
