21 sierpnia przebywający z oficjalną wizytą w Polsce prezydent Portugalii prof. Marcelo Rebelo de Sousa złożył wizytę na Uniwersytecie Warszawskim i wygłosił wykład pt. „The international situation, before, during and after”.
W swoim wystąpieniu prof. Rebelo de Sousa odniósł się do sytuacji geopolitycznej przed wojną w Ukrainie oraz obecnych wyzwań związanych z konfliktem. W pierwszej części – odnoszącej się do sytuacji przed lutym 2022 roku – nakreślił charakterystykę międzynarodowego porządku i układu sił globalnych przed agresją. Taką sytuację wiele krajów i organizacji przyjmowało jako długookresowy status quo.
Odnosząc się do drastycznych wydarzeń wywołanych atakiem Rosji, mówił o konieczności nałożenia i utrzymywania sankcji na kraj będący agresorem, o uznaniu społeczności międzynarodowej dla Polski za ogromną pomoc dla ukraińskich sąsiadów i o zadaniach, jakie nowe uwarunkowania przyniosły Unii Europejskiej, która musi wykazać się jak najwyższą stanowczością i jednością, wybiegając myśleniem mocno w przyszłość i stojąc na straży europejskich wartości i poszanowania prawa międzynarodowego. Zmieniająca się sytuacja przyniosła nowe wyzwania, z którymi będzie musiała zmierzyć się Unia Europejska, w tym powojenne ożywienie gospodarki, migracja, zmiany klimatyczne czy bezpieczeństwo energetyczne.
W dalszej części prezydent Portugalii próbował znaleźć odpowiedź na pytanie, jak będzie wyglądał świat po tym, jak uda się przywrócić prymat prawa międzynarodowego. Jakie będą nowe wyzwani i nowe priorytety w zmienionym układzie sił politycznych i gospodarczych w obliczu zupełnie innej pozycji Rosji. Zmieni się też zapewne rola, jaką odgrywać będą kraje Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji. Wskazywał, że na te wyzwania warto przygotować się już dzisiaj, co wymaga otwartości i mądrej współpracy ze strony Unii Europejskiej, która – obok realizacji innych priorytetów – powinna stać się promotorem polityki klimatycznej, energetycznej i cyfrowej.
Prezydent Marcelo Rebelo de Sousa mówił o wyzwaniach – obecnych i przyszłych – jakie stoją przed Unią Europejską, ale też o tym, jaką rolę w Unii Europejskiej i poza nią odgrywa Portugalia, zwłaszcza poprzez swoje historyczne powiązania i tradycję współpracy z krajami z różnych kontynentów.
Po wykładzie prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW, w imieniu Senatu Uniwersytetu Warszawskiego wręczył prezydentowi Portugalii Medal Uniwersytetu Warszawskiego.
Prezydent Portugalii prof. Marcelo Rebelo de Sousa jest nie tylko politykiem, ale też nauczycielem akademickim i cenionym publicystą. Był profesorem na wydziale prawa Uniwersytetu Lizbońskiego, wykładał także na Portugalskim Uniwersytecie Katolickim w Lizbonie oraz na uczelniach zagranicznych.
Dr Joanna Gocłowska-Bolek
Dr Joanna Gocłowska-Bolek jest ekspertem w zakresie stosunków Unia Europejska - Ameryka Łacińska i Karaiby Ośrodka Analiz Politologicznych OAP Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania w zakresie ekonomii międzynarodowej, krajów rozwijających się i ekonomii rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Autorka licznych publikacji dotyczących tematyki latynoamerykańskiej i karaibskiej, rozwoju gospodarczego i społecznego Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz relacji gospodarczych między krajami tego regionu a Europą.